Grondtekst Bijbelvertalingen – maar welke is betrouwbaar?
Novi Sad, april 2023 – Pier M. Meindertsma
Voorwoord
1e. Naar mijn idee wordt er niet veel over gesproken of geschreven. Toch is het te belangrijk om te laten liggen. Wat dan? De grondtekst van Bijbelvertalingen. Die is namelijk niet voor elke Bijbelvertaling dezelfde.
2e. Twee voorbeelden.
⮞ Lees maar eens het ‘Onze Vader’ in de StatenvertalingMattheüs 6:9-15 (St.V.)9 Gij dan bidt aldus: Onze Vader, Die in de hemelen zijt! Uw Naam worde geheiligd.
10 Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde.
11 Geef ons heden ons dagelijks brood.
12 Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.
13 En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want Uw is het Koninkrijk, en de kracht, en de heerlijkheid, in eeuwigheid, amen.
14 Want indien gij de mensen hun misdaden vergeeft, zo zal uw hemelse Vader ook u vergeven. 15 Maar indien gij de mensen hun misdaden niet vergeeft, zo zal ook uw Vader uw misdaden niet vergeven. (St.V.)
en daarna in de Nieuwe Bijbelvertaling / de gereviseerde Nieuwe Bijbelvertaling-2021 (NBVMattheüs 6:9-15 (NBV)9 Onze Vader in de hemel,
10 laat uw koninkrijk komen
en uw wil gedaan worden
op aarde zoals in de hemel.
11 Geef ons vandaag het brood
dat wij nodig hebben.
12 Vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij hebben vergeven
wie ons iets schuldig was.
13 En breng ons niet in beproeving,
maar red ons uit de greep van het kwaad.
14 Want als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven. 15 Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader jullie je misstappen evenmin vergeven. / NBV21Mattheüs 6:9-15 (NBV21)9 Bid daarom als volgt: Onze Vader in de hemel, laat uw naam geheiligd worden,
10 laat uw koninkrijk komen, laat uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel.
11 Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.
12 Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven wie ons iets schuldig is.
13 En breng ons niet in beproeving, maar red ons van het kwaad.
[ Want aan U behoort het koningschap, de macht en de majesteit, in eeuwigheid. Amen. ]
14 Want als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven.
15 Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader jullie je misstappen evenmin vergeven.): Matth. 6:9-13.
⮞ Lees ook 1 Tim. 3:16. In de St.V.1 Tim. 3:16 (St.V.)16 En buiten alle twijfel, de verborgenheid der godzaligheid is groot: God is geopenbaard in het vlees, is gerechtvaardigd in de Geest, is gezien van de engelen, is gepredikt onder de heidenen, is geloofd in de wereld, is opgenomen in heerlijkheid. staat: ‘(…) de verborgenheid der godzaligheid is groot: God is geopenbaard in het vlees, (…).’ Het gaat hier bij ‘God’ om God de Zoon in menselijke natuur gekomen.
In de NBV c.q. NBV211 Tim. 3:16 (NBV / NBV21)16 Ongetwijfeld is dit het grote geheim van ons geloof:
Hij is geopenbaard in een sterfelijk lichaam,
in het gelijk gesteld door de Geest,
is verschenen aan de engelen,
verkondigd onder de volken,
(NBV21: Hij; dit woord ontbreekt in NBV) vond geloof in de wereld,
is opgenomen in majesteit. staat echter niet ‘God’, maar ‘Hij’, dat minder duidelijk of krachtig is, ook al kan het nog steeds als ‘God’ worden geïnterpreteerd.
3e. Verschillen dus, en die hebben te maken met een verschillende grondtekst waarvan gebruikt gemaakt wordt. Door de NBV21 versluierd door in het eerste geval in een bijgevoegde noot op te merken: ‘Het gedeelte tussen vierkante haken is een oude toevoeging aan de Griekse tekst’.
En in het tweede geval in een noot bij ‘Hij’: ‘In latere handschriften staat “God” ’
4e. Het roept vragen op.
⮞ Gaat het in Matth. 6:13b inderdaad om een ‘toevoeging’, hoe oud ook, in de Bijbel, zoals de NBV21 zegt?
⮞ En betreffende 1 Tim. 3:16: ‘staat’ daar pas in ‘de latere handschriften’ God, zoals deze vertaling toelicht? – waarbij je, net als in het eerste geval, op het spoor wordt gezet dat er in het Woord van God een verandering is aangebracht…
5e. Maar wordt hier niet iets verdraaid? Klopt dit NBV-verhaal wel? Immers er wordt gebruikt gemaakt van een andere grondtekst…
Maar waarom is de St.V., en in de voetsporen ervan de Herziene Statenvertaling (HSV), gebaseerd op een andere grondtekst dan de NBV/NBV21?
6e. Daarop willen we nu ingaan. Vandaar ons thema:
DE GRONDTEKST VAN BIJBELVERTALINGEN.
Maar méér:
WELKE GRONDTEKST IS BETROUWBAAR,
want daar gaat het natuurlijk om.
7e. Onderaan de studie zijn enkele noten toegevoegd voor degenen die nog wat breder geïnformeerd willen worden.
Verder lezen