Hoofdstuk I:  Hermeneutiek

1. Hoe leggen we de Bijbel uit?

   En zo komen we op het vlak van wat we noemen de hermeneutiek. Het is de theorie van de uitleg(ging). In ons geval: de uitleg van de Heilige Schrift. Het is een onderdeel van de theologie-studie. Dr. S. Greijdanus heeft hierover een boek geschreven met de typerende titel: Schriftbeginselen ter Schriftverklaring.

2. Hermeneutiek:
   het woord komt van het Griekse werkwoord ‘hermeneu-ein’ dat betekent:

   • iets zeggen;
   • daarna: vertalen, vertolken (zie Johannes 1:42Johannes 1:42Deze vond als eerste zijn eigen broer Simon en zei tegen hem: Wij hebben de Messias gevonden, wat vertaald wordt als de Christus.; 9:7Johannes 9:7en Hij zei tegen hem: Ga heen, was u in het badwater Siloam (wat vertaald wordt met: Uitgezonden). Hij dan ging weg en waste zich en kwam ziende terug.); vergelijk het samengestelde methermeneu-esthai (meta en hermeneu-ein): overzetten, vertalen (Mattheüs 1:23Mattheüs 1:23Zie, de maagd zal zwanger worden en een Zoon baren, en u zult Hem de Naam Immanuel geven; vertaald betekent dat: God met ons.; Markus 5:41Markus 5:41En Hij pakte de hand van het kind en zei tegen haar: Talitha, koemi! Dat is vertaald: Meisje (Ik zeg je), sta op.);
   • en dan ook: verklaren en ontvouwen/uiteenzetten (Lukas 24:27Lukas 24:27En Hij begon bij Mozes en al de profeten en legde hun uit wat in al de Schriften over Hem geschreven was.).

3. Oké, concluderend:
   hermeneutiek is de wetenschap die zich bezighoudt met het opstellen van regels voor een goede uitleg. Niet meer en niet minder. Ten minste zo was het oorspronkelijk. De hermeneutiek is een hulpmiddel voor de exegese (Grieks: exegesis: uitleg, uitlegging). De exegeet houdt zich bezig met de hermeneutiek.

4. Waarbij het ten overvloede goed is te noemen dat de Schrift naar haar eigen getuigenis Gods Woord is, 2 Timotheüs 3:15-172 Timotheüs 3:14-1714 Blijft u echter bij wat u geleerd hebt en waarvan u verzekerd bent, omdat u weet van wie u het geleerd hebt, 15 en u van jongs af de heilige Schriften kent, die u wijs kunnen maken tot zaligheid, door het geloof dat in Christus Jezus is. 16 Heel de Schrift is door God ingegeven en is nuttig om daarmee te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid, 17 opdat de mens die God toebehoort, volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust.. Daarmee is ook gezegd dat de Schrift (Bijbel) in de veelheid en verscheidenheid van Schriften (Bijbelboeken) die ze in zich bergt, toch een eenheid vormt, die als eenheid moet worden uitgelegd.

5. We hebben dus bij de uitleg niet maar met Bijbelschrijvers te maken, maar voor alles, overal in de Bijbel, met dezelfde sprekende God Zelf. Dat geeft een grote verantwoordelijkheid bij de uitleg, maar ook een grote vreugde, dat wil zeggen als het met geloof gepaard gaat (vergelijk Hebreeën 4:2Hebreeën 4:2Want ook aan ons is het Evangelie verkondigd, evenals aan hen. Maar het gepredikte woord bracht hun geen voordeel, omdat het niet met geloof gepaard ging bij hen die het hoorden.)

Zie voor de praktische uitwerking de volgende hoofdstukken.

Verder lezen