Met welke bril leest u de Bijbel?
Hermeneutiek – over het uitleggen van de Bijbel
Hoofdstuk V: Nieuwe hermeneutiek en Bijbelgetrouwe kringen…
1e Nu echter deze tegenwerping: bij mensen die de Bijbel erkennen als gezaghebbend Woord van God, komt de ‘cultuur’ ter tafel, waarbij men zegt dat je die toch niet kunt negeren…
2e Nee, dat is waar en daar hebben we het in het kader van de hoorder al over gehad. Evenwel kan het gebeuren dat in kringen, die zich inderdaad evangelicaal of Bijbel-(ge)trouw noemen, in verband met de eigen tijd de volgende hermeneutische sleutel wordt gehanteerd: drie regels:
- De Bijbel heeft een centrale boodschap die de uitleg van elke tekst behoort te bepalen, namelijk het heilswerk van God in Christus, oftewel:
- God giet Zijn openbaring in de vorm van een bepaalde tijd. In elke tekst moet je ontdekken wat wezenlijk is en wat vorm-, tijdgebonden.
- Er zijn algemene regels (die ten allen tijde gelden) en regels voor specifieke situaties.
3e Het sterke van deze hermeneutische benadering is, dat men niet te veel wil blijven steken in uitingen van relatief-culturele settingen van de tijd van het ontstaan van de Bijbel, waardoor tekort kan worden gedaan aan waar het wezenlijk om gaat in Gods openbaring.
4e De zwakke kant is echter, dat de eigen cultuur zomaar kan bepalen wat wél en wat niét als boodschap van God naar ons toe komt. We laten (onbewust) de Bijbel buikspreken (vergelijk 2 Petrus 1:202 Petrus 1:2020 Dit moet u allereerst weten, dat geen enkele profetie van de Schrift een eigenmachtige uitleg toelaat.). Zo kan het principe van het erkennen van het gezag van de Bijbel een wassen neus worden.
Vb. Efeze 5:22-33Efeze 5:22-3322 Vrouwen, wees uw eigen mannen onderdanig, zoals aan de Heere, 23 want de man is hoofd van de vrouw, zoals ook Christus Hoofd van de gemeente is; en Hij is de Behouder van het lichaam. 24 Daarom, zoals de gemeente aan Christus onderdanig is, zo behoren ook de vrouwen in alles hun eigen mannen onderdanig te zijn. 25 Mannen, heb uw eigen vrouw lief, zoals ook Christus de gemeente liefgehad heeft en Zich voor haar heeft overgegeven, 26 opdat Hij haar zou heiligen, door haar te reinigen met het waterbad door het Woord, 27 opdat Hij haar in heerlijkheid voor Zich zou plaatsen, een gemeente zonder smet of rimpel of iets dergelijks, maar dat zij heilig en smetteloos zou zijn. 28 Zo moeten de mannen hun eigen vrouwen liefhebben als hun eigen lichamen. Wie zijn eigen vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief. 29 Want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij voedt en koestert het, zoals ook de Heere de gemeente. 30 Want wij zijn leden van Zijn lichaam, van Zijn vlees en van Zijn gebeente. 31 Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten, en die twee zullen tot één vlees zijn. 32 Dit geheimenis is groot; maar ik spreek met het oog op Christus en de gemeente. 33 Kortom, ook u moet, ieder in het bijzonder, uw eigen vrouw net zo liefhebben als uzelf; en de vrouw moet ontzag hebben voor haar man.. Als boodschap van God wordt volgens genoemde methode gezien de gevende liefde, terwijl de orde van man en vrouw wordt verklaard als cultuurgebonden. Duidelijk is dat nu Gods Woord geen recht wordt gedaan en tegelijk het relationele wonder tussen man en vrouw in hun respectievelijk gegeven onderlinge rolverdeling wordt weg verklaard. Terecht kan dan iemand als dr. P.F Bouter noot 3 raak typeren dat een wezenlijk deel van Gods boodschap geamputeerd wordt. noot 4
We kunnen in dit kader veel leren van de boodschap van onze Heere in Mattheüs 15:3-6Mattheüs 15:3-63 Maar Hij antwoordde en zei tegen hen: Waarom overtreedt ook u het gebod van God door uw overlevering? 4 God heeft immers geboden: Eer uw vader en moeder, en: Wie vader of moeder vervloekt, moet zeker sterven. 5 Maar u zegt: Wie maar tegen vader of moeder zegt: Het is bestemd als offergave, wat u van mij had kunnen krijgen, en zijn vader en moeder niet zal eren, met hem is het in orde. en 23:23Mattheüs 23:2323 Wee u, schriftgeleerden en Farizeeën, huichelaars, want u geeft tienden van de munt, de dille en de komijn, en u laat het belangrijkste van de Wet na: het recht, en de barmhartigheid en het geloof. Deze dingen zou men moeten doen en die andere dingen niet nalaten..
5e We zien dus een duidelijke beïnvloeding door de nieuwe hermeneutiek van zelfs kringen die zich als evangelicaal typeren. noot 5 Maar wellicht is het nog goed een paar woorden te wijden aan een variant die we nogal eens bij evangelisch of charismatisch georiënteerde christenen tegenkomen. Het gaat om een eigensoortige Bijbel-uitleg met het oog op onze hedendaagse tijd die zich beroept op de leiding van de Heilige Geest.
6e Men zegt dan: de Heilige Geest leidde een Bijbel-schrijver als Paulus 2000 jaar geleden op een bepaalde manier. In onze tijd doet Hij het anders. Hij wijst nieuwe wegen en geeft een nieuwe toepassing passend bij onze tijd.
7e Deze positie erkent evenals bovenstaande het gezag van de Heilige Schrift, maar stelt die ook buiten werking onder het mom van de leiding van de Heilige Geest.
Maar juist de canonieke Schrift is door de Heilige Geest ingegeven om de geesten te kunnen onderscheiden (Mattheüs 7:15,16Mattheüs 7:15,1615 Maar wees op uw hoede voor de valse profeten, die in schapenvacht naar u toe komen maar van binnen roofzuchtige wolven zijn. 16 Aan hun vruchten zult u hen herkennen. Men plukt toch geen druif van doornstruiken of vijgen van distels?; 2 Timotheüs 3:162 Timotheüs 3:1616 Heel de Schrift is door God ingegeven en is nuttig om daarmee te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid; 4:1-52 Timotheüs 4:1-51 Ik bezweer u, ten overstaan van God en de Heere Jezus Christus, Die levenden en doden zal oordelen bij Zijn verschijning en in Zijn Koninkrijk: 2 predik het Woord. Volhard daarin, gelegen of ongelegen. Weerleg, bestraf, vermaan, en dat met alle geduld en onderricht. 3 Want er zal een tijd komen dat zij de gezonde leer niet zullen verdragen, maar dat zij zullen zoeken wat het gehoor streelt, en voor zichzelf leraars zullen verzamelen overeenkomstig hun eigen begeerten. 4 Ze zullen hun gehoor van de waarheid afkeren en zich keren tot verzinsels. 5 Maar u, wees nuchter in alles. Lijd verdrukkingen. Doe het werk van een evangelist. Vervul uw dienstwerk ten volle.; 1 Thessalonicenzen 5:211 Thessalonicenzen 5:2121 Beproef alle dingen, behoud het goede.). De Heilige Geest wijkt niet af van de instructie die Hij in de Bijbel geeft.
Verder lezen