De Tien geboden geven de omlijning van het dubbel liefde-gebod uit Mattheüs 22Mattheüs 22:36-40³⁶ Meester, wat is het grote gebod in de wet? ³⁷ Jezus zei tegen hem: U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand. ³⁸ Dit is het eerste en het grote gebod. ³⁹ En het tweede, hieraan gelijk, is: U zult uw naaste liefhebben als uzelf. ⁴⁰ Aan deze twee geboden hangt heel de Wet, en de Profeten..

De Tien geboden zijn in enkele onderdelen typisch Israëlitisch.

• Zie de aanhef van de geboden (bevrijd uit het land Egypte),
• het vierde gebod (sabbatdag – de zaterdag),
• het vijfde gebod (het land dat de Heere geven zal).

De geboden hebben echter een blijvende functie, Mattheüs 5:17Mattheüs 5:17Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen; Ik ben niet gekomen om die af te schaffen, maar te vervullen. (niet ontbinden, maar vervullen), Mattheüs 22Mattheüs 22:36-40³⁶ Meester, wat is het grote gebod in de wet? ³⁷ Jezus zei tegen hem: U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand. ³⁸ Dit is het eerste en het grote gebod. ³⁹ En het tweede, hieraan gelijk, is: U zult uw naaste liefhebben als uzelf. ⁴⁰ Aan deze twee geboden hangt heel de Wet, en de Profeten. (een samenvatting, niet een in-de-plaats-stelling).

Vertrouwelijke, verborgen omgang, je zou het onze ‘stille tijd’ kunnen noemen, het persoonlijk met God zijn. ‘Omgang’ wil zeggen het geloofscontact tussen God en de gelovige, waarvan de band door de Heere Jezus en de Heilige Geest gelegd is. God spreekt door Zijn Woord. Wij antwoorden in gebed. Met de Psalm-berijming zou je deze omgang ‘verborgen’ kunnen noemen, omdat, zoals iemand verwoordt, het plaatsvindt in de intimiteit van hart tot hart.

God vrezen: kinderlijke liefde en eer-bied/respect voor hun Vader God hebben; vgl. het vijfde gebod: eer uw vader en moeder (Ex. 20:12Exodus 20:12Eer uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de HEERE, uw God, u geeft.).

‘De vrees voor God’ legt een verband tussen ‘vertrouwelijke omgang’ en ‘kennis’. Dat is: ons vol eerbied omgaan met God. Dat alles met ons biddend omgaan met Gods Woord te maken heeft, geeft ons kennis:

• kennis van God,
• kennis van onszelf,
• kennis van de dingen om ons heen,
• kennis van onze handel en wandel.

In Lukas 10:38vv.Lukas 10:38-42³⁸ Het gebeurde, toen zij onderweg waren, dat Hij in een dorp kwam. En een vrouw van wie de naam Martha was, ontving Hem in haar huis. ³⁹ En zij had een zuster die Maria heette, die ook aan de voeten van Jezus zat en naar Zijn woord luisterde. ⁴⁰ Maar Martha was druk bezig met bedienen. Nadat zij erbij was komen staan, zei zij: Heere, trekt U het Zich niet aan dat mijn zuster mij alleen laat bedienen? Zeg toch tegen haar dat zij mij helpt. ⁴¹ Jezus antwoordde en zei tegen haar: Martha, Martha, u bent bezorgd en maakt u druk over veel dingen. ⁴² Slechts één ding is nodig. Maria heeft het goede deel uitgekozen, dat niet van haar zal worden afgenomen. zien we het voorbeeld van Maria die aan de voeten van de Heere zit en luistert naar Zijn Woord. Een woord dat weerklank vindt in het hart, om antwoord vraagt in gebed en tot uitwerking komt in het doen en laten.

Gods huis / tempel is in onze tijd iedere gelovige (1Kor. 16:191Kor. 16:19U groeten de gemeenten van Asia. In de Heere groeten u hartelijk Aquila en Priscilla met de gemeente in hun huis.); en ook iedere christelijke gemeente (1Kor. 3:161Kor. 3:16Weet u niet dat u Gods tempel bent en dat de Geest van God in u woont? wordt hier concreet gezegd tot de bepaalde gemeente van Korinthe).
Dus in Nieuwtestamentische setting gaat het in Ps. 27:4Psalm 27:4Eén ding heb ik van de HEERE verlangd,
dát zal ik zoeken:
dat ik wonen mag in het huis van de HEERE,
al de dagen van mijn leven,
om de lieflijkheid van de HEERE te aanschouwen
en te onderzoeken in Zijn tempel. om het verlangen contact met God te oefenen in persoonlijk en gemeentelijk verband. Zie ook Psalm 84Psalm 84Onderwerp:
Verlangen naar het heiligdom.

M.b.t. Ps. 25:14bPsalm 25:14HSV:
Vertrouwelijk gaat de HEERE om met wie Hem vrezen,
Zijn verbond maakt Hij hun bekend.

NBV21:
De HEER is een vriend van wie Hem vrezen,
Hij maakt hen vertrouwd met zijn verbond.: God maakt hen bekend (wat de NBV wel mooi weergeeft met: ‘maakt hen vertrouwd’) met wat het geheim en de inhoud van de band met Hem is. Dat heeft dus alles met Jezus’ verzoenend werk te maken, waardoor deze band met God gesmeed wordt.

Vanaf het begin der schepping heeft satan – waarbij hij na de zondeval vooral ook gebruik maakt van de wereld en ons vlees – getracht die verborgen omgang bij de gelovigen te boycotten. De ene keer meer direct, de andere keer indirect.

De afgelopen eeuwen zien we de fnuikende krachten werkzaam van de verheerlijking van mens en verstand (de zgn. Verlichting, het Modernisme).

De laatste 30 jaar – in de lijn van of in het verlengde van het voorgaande – (steeds meer) de geraffineerde invloed van het centraal stellen van mens en eigen persoonlijkheid, hoe hij persoonlijk over allerlei dingen denkt en hoe hij het persoonlijk ervaart (het zgn. Post-modernisme).

In beide levensrichtingen zit echter de mens op de troon en is er geen plaats voor een luisterende houding naar de levende God Die Zich in Zijn Woord en Zoon openbaart.
Het gebed wordt dan meditatie in de zin van het in jezelf neerdalen om contact met je zgn. goddelijke kern te zoeken. Zowel de verborgen omgang en het daarmee verbonden dagelijks leven, vloeit voort uit de individuele mens en zijn smaak i.p.v. uit het contact met God en Zijn Woord.

Onze 24-uurs-economie is natuurlijk ook een stille kracht die onze stille tijd met God ondermijnt. Ons leven wordt steeds meer gehaast en steeds minder gestructureerd.
Daarmee gaat hand in hand de vluchtigheid en oppervlakkigheid van onze tijd.
Dat werkt ook door in ons kerkelijk leven dat een kerkelijk bedrijf dreigt te worden met het nodige kerkelijk werk (in tegenstelling dan tot het doen van de wil van God). Dat maakt het moeilijk tijd voor God apart te zetten en geregeld vruchtbaar contact met Hem te oefenen.

Als ons intiem contact met God wordt lam gelegd, wordt als gevolg daarvan ook het brede leven met en voor God ondermijnd. Als het satan dus lukt de vertrouwelijke omgang met God ‘stil te leggen’, dan hoeft hij zich veel minder druk te maken over het verstoren van het brede christelijke leven.

Elke tijd heeft zijn eigen kwaad en problemen. ‘Die goeie oude tijd’ was veel minder ideaal dan wij denken: veel minder rustig, veel minder idyllisch. Wat wist men van sociale arbeidsomstandigheden en (goed geregelde) pensioenen e.d.. Wat men wel kende waren lange dagen en harde levensomstandigheden…
Met andere woorden, de gelovigen uit voorgaande tijden moesten er net als wij in hun bezigheden voor kiezen tijd voor God apart te zetten om contact met Hem te oefenen in het bezig zijn met Gods Woord en met gebed.

Onze omgang met God heeft een stukje training nodig. Je oefenen in het lezen en overpeinzen van Gods Woord en het plannen van tijd ervoor; zo ook je oefenen in gebed en het plannen ervan.

Ondertussen hebben we het (ook) over onze tijdsbesteding. Op grond van het volbrachte werk van Christus Jezus zien we ons leven en onze tijd als gave van God, waarover we goede rentmeesters mogen zijn en waarvan we later voor God verantwoording afleggen.